Een commentaar door Dr. Felix Blankestein, MD

"Allergie voor kunstgebitten" is waarschijnlijk de meest populaire vervangende verwijsdiagnose voor patiënten van wie de klachten niet klinisch kunnen worden vastgesteld door de tandarts of aan wie in ieder geval geen duidelijk, somatisch klinisch beeld kan worden toegekend. Dit werkt heel goed in universiteitssteden. Er is bijna altijd wel een contactpersoon te vinden (die waarschijnlijk medelijden heeft met zijn collega's) voor deze klassieke situatie: de patiënt meldt ernstig ongemak - maar zijn tandarts ziet niets of, in het beste geval, een rode mucosa. Dergelijke roodheid kan een uiting zijn van een contactallergie, maar is veel vaker een symptoom van veel andere pathologieën: mechanische overbelasting door een te hoge of negatieve druk onder een protheseplaatje, microbiële infectie, pemphigoïdische aandoeningen, stralingsschade, bijwerkingen van geneesmiddelen, enz.

Aangezien de prevalentie van intraorale contactdermatitis in Duitsland veel lager is dan wordt aangenomen door veel homeopathische artsen, "holistische" artsen en natuurlijk ook door patiënten met vage klachten, moet de diagnose in eerste instantie niet worden gericht op een allergie. Een serieuze holistische benadering moet rekening houden met alle aspecten van een mogelijke intolerantie voor prothesen. Een eenvoudige benadering is hier nuttig: allergiediagnostiek moet worden toegepast in de zin van "uitsluitingsdiagnostiek". In principe neemt men de rol aan van een onderzoeker:

Bij uitneembare prothesen ligt de nadruk op mechanische problemen, die vaak worden uitgelokt of verergerd door parafuncties. Vooral de "gewoontes" die met behulp van de tong-, lip- en wangspieren worden beoefend, kunnen leiden tot een branderig gevoel van het bedekkende slijmvlies, dat vervolgens verkeerd wordt geïnterpreteerd als een symptoom van een allergie. Zelfs de eenvoudigste tekortkomingen van plaatprothesen, zoals onvoldoende congruentie met de prothesedrager of een plaatselijke malocclusie, veroorzaken soms onaangename paresthesieën of aanhoudende drukpunten. Roodheid is ook een begeleidend symptoom van candidiasis, dat bijna regelmatig voorkomt bij een kunstgebit dat "24/7" wordt gedragen.

En tot slot is het belangrijk om de innerlijke afkeer van zo'n vreemd lichaam in de mond niet te verwaarlozen, die vanuit menselijk oogpunt maar al te begrijpelijk is en die de getroffenen meestal niet willen erkennen. Vooral in Duitsland wordt het voorvoegsel "psy" instinctief gecombineerd met "chiatrie", wat psychosomatische benaderingen voor het oplossen van bestaande intolerantieverschijnselen erg moeilijk maakt. Niemand wil voor gek worden aangezien - een allergie is sociaal veel acceptabeler.

Als er na grondige diagnostiek geen aanwijzingen zijn voor andere nosologieën, begint de zoektocht naar mogelijke allergenen. De enige taak die de tandarts in dit geval heeft, is het zorgvuldig verzamelen van de materialen die in de mond van de patiënt aanwezig zijn en, idealiter, hun bestanddelen. Het eigenlijke testen is een medische taak. En dit is waar het dilemma begint: zelfs vandaag de dag,

Er is nog steeds geen allergietest die zowel 100% gevoelig als specifiek is. Ondanks alle tekortkomingen wordt de epicutane test (ECT) uitgevoerd door een dermatoloog nog steeds beschouwd als de gouden standaard in de zoektocht naar contactallergenen. De soms nog aanbevolen "epimucosa test" is wetenschappelijk verworpen omdat de mucosa aanzienlijk minder reageert op contactallergenen dan de cutis. Er is dan ook geen geldig interpretatieschema voor deze "test" in de mond van de patiënt. De in-vitrotest met een bloedmonster (lymfocytentransformatietest, afgekort LTT) heeft daarentegen het voordeel dat deze niet gemanipuleerd kan worden. De test kan ook worden uitgevoerd bij zonnebrand of andere huidveranderingen, maar geeft alleen een indicatie van mogelijke sensibilisatie, niet van een allergische reactie die al aan de gang is.

Daarnaast worden er verschillende homeopathische geneesmiddelentests aangeboden, waarvan geen enkele ooit op geldigheid is getest. Hun voorstanders hebben het echter gemakkelijk: ze leveren altijd een zogenaamd ondubbelzinnig testresultaat. De collega's die vervolgens op basis hiervan een nieuwe prothese vervaardigen, zijn echter onderworpen aan de last van de garantieverplichting...

Zodra een allergeen is geïdentificeerd, begint de zoektocht naar "alternatieve" materialen. Dit kunnen harsen of legeringen zijn met een compleet andere chemische basis, maar ook zeer corrosiebestendige en elutiebestendige materialen waaruit het specifieke allergeen niet meer vrijkomt. Een goed voorbeeld hiervan is de hoognikkellegering MP35N, die wordt gebruikt voor de productie van talloze medische implantaten voor orthopedie en vaatchirurgie.

En tot slot een paar woorden over "profylactische" allergietesten voorafgaand aan restauraties met kunstgebitten: dit idee, dat vaak profetisch testen wordt genoemd, is niet goed, omdat het immuunsysteem ons niet vertelt of het van plan is om in de nabije toekomst op een pathologisch buitensporige manier te reageren. In het ergste geval kan zo'n test leiden tot een klinisch stille (!) sensibilisatie en vervolgens tot een klinisch manifeste reactie bij een tweede contact.

Over de auteur

Dr. Blankenstein was waarnemend hoofdarts bij het Charité - Universitaire geneeskunde Berlijn Sinds 1996 is hij verbonden aan de afdeling Tandprothetiek, Geriatrische Tandheelkunde en Functionele Tandheelkunde. Hij wordt beschouwd als expert op het gebied van klinische prothetiek en geeft leiding aan het adviescentrum voor intolerantie bij prothesen aan de Charité.

Geïnteresseerd?

Dr. Blankenstein geeft lezingen over het onderwerp prothese-intolerantie in het kader van de SSOP (Swiss School of Prosthetics). Zoals beschreven in dit commentaar, brengt dit onderwerp een aantal uitdagingen met zich mee. Een systematische aanpak kan patiënten echter echt helpen. Zoals altijd is intensieve coördinatie tussen het laboratorium en de tandartspraktijk belangrijk. Wilt u ook een lezing over dit onderwerp organiseren, neem dan contact met ons op!